Adaptacja w przedszkolu

Pragniemy:

• zapewnić dziecku poczucie akceptacji otoczenia
• umożliwić dzieciom rozpoczynającym edukację przedszkolną poznawanie placówki w poczuciu bezpieczeństwa
• tworzyć sytuacje do nawiązywania swobodnych kontaktów z rówieśnikami, personelem placówki
• zapewnić stopniowe poznawanie pomieszczeń, korzystanie z urządzeń znajdujących się w przedszkolu
• przygotować rodziców do udzielania wsparcia dzieciom oraz włączenie ich do pomocy procesie adaptacji
• dążyć do ujednolicenia wpływów domu rodzinnego i przedszkola.

Współcześni rodzice podejmując decyzje zapisania dziecka do przedszkola, są świadomi wartości tej placówki dydaktyczno-wychowawczej. Jest to dla nich środowisko edukacyjne, które rozwija możliwości wychowanków, zapewnia sukcesy oraz lepsze przygotowanie do szkoły. Jest również miejscem, gdzie ich dziecko po raz pierwszy spotka się z rówieśnikami, z którymi wejdzie w interakcje społeczne.

Dzieci w wieku przedszkolnym znajdują się w okresie intensywnego rozwoju psychospołecznego. Wszystko z czym się stykają, co przeżywają, w czym biorą udział, w decydujący sposób wpływa na ich osobowość i zachowanie w przyszłości. Przekroczenie progu przedszkola przez trzyletnie dziecko jest wkraczaniem w nowy, nieznany świat, czasami bardzo różny od domowego. Moment ten jest dla dziecka ogromnym przeżyciem. Czasami pierwsze dni w przedszkolu to dramat nie tylko dla „maluchów”, ale ich rodziców i dziadków. Dorośli patrząc na rozpaczające dziecko, przyprowadzają je do przedszkola, ponieważ są przekonani, że tak trzeba, bo malec więcej skorzysta. Jeśli płacz i protesty trwają dłużej, zaczynają mieć wątpliwości, a czasami rezygnują z posyłania go do przedszkola..

Biorąc pod uwagę znaczenie powyższego problemu należy pomóc dziecku łagodnie przekroczyć próg przedszkola. Jest to zdanie, zarówno placówki przedszkolnej, jak i rodziców „malucha”.

Adaptacja według B. Milerskiego i B. Śliwerskiego to „proces przystosowania do warunków otoczenia”. Proces adaptacji do przedszkola może przynieść korzystne zmiany w rozwoju dziecka jedynie wówczas, gdy będzie przebiegał na miarę jego możliwości. A to zależy od wielu czynników.

Małe dziecko podczas pierwszych dni przebywania w przedszkolu jest zdezorientowane. Nie wie, z kim ma nawiązać bliski kontakt emocjonalny i kto będzie zaspakajał jego potrzeby. Ma jeszcze słabo ukształtowany system własnego Ja, dlatego rozłąka z najbliższymi, szczególnie matką budzi w nim strach i lęk. Dziecko traci poczucie bezpieczeństwa, które jest najważniejszą potrzebą psychiczną w tym wieku. Sytuację pogarsza fakt, że ma jeszcze sporo kłopotów w słownym porozumiewaniu się, nie umie przekazać tego, co jest dla niego ważne, nie rozumie tego, czego inni od niego oczekują. Nauczycielka przy najszczerszych chęciach, nie jest w stanie od razu nawiązać bliższych kontaktów z każdym dzieckiem. Najczęściej zajmuje się tymi, które płaczą po rozstaniu z rodzicami.

Drugi poważny problem, który niekorzystnie wpływa na proces adaptacji, wiąże się z zaspakajaniem tzw. potrzeb dnia codziennego, czyli jedzeniem, załatwianiem potrzeb fizjologicznych, odpoczynkiem poobiednim. Z badań wynika, że te czynności wywołują u dzieci najwięcej reakcji negatywnych i różnych form protestu. Dziecko nie potrafi skorzystać z łazienki, samodzielnie rozebrać się i ubrać, ma opory by powiedzieć pani, że musi skorzystać z toalety. Mając taki problem, słabo kontroluje trzymanie moczu. Jest całkowicie zdane na osobę dorosłą, której jeszcze nie zna. Dzieci ze słabymi umiejętnościami w tym zakresie czują się bezradne, opuszczone i niezdarne, co z pewnością wpływa na ich samopoczucie oraz stosunek do nowego środowiska.

Trzylatki mają słabą orientację w przestrzeni, a jeszcze gorzej orientują się, co do upływu czasu. Przestrzeń, w której dziecko ma się poruszać samodzielnie jest dużo większa i inna niż domowa. Są w niej nowe meble, sprzęty, inne rozwiązania komunikacyjne, nowe zasady korzystania z łazienki, czy szatni. Wszystko to jest własnością społeczną, nawet zabawki, co narzuca pewne ograniczenia w swobodnym korzystaniu z nich. Dlatego dzieci czują się zagubione, a pojęcie „moje przedszkole” wiąże się tylko z własną salą zabaw. Wyjście na salę gimnastyczną, do ogródka powoduje negatywne reakcje emocjonalne (płacz), które świadczą o braku poczucia bezpieczeństwa. „Maluchy” przejawiają słabą orientację w relacjach czasowych. Czas pobytu dziecka w przedszkolu ma inny wymiar dla niego niż dla rodzica. Dlatego ciągle pytają: „kiedy mama przyjdzie?” Z czasem nauczą się rytmu dnia, następujących po sobie czynności i czasu ich trwania.

Innym problemem, któremu musi sprostać „przedszkolak”, to spotkanie z rówieśnikami. Stres związany z adaptacją nie sprzyja w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami, które mają podobne problemy. W tym wieku dzieci są na początku drogi uspołecznienia, nie potrafią jeszcze współdziałać w zabawie, bawią się obok siebie. Dopiero pod wpływem dłuższego wspólnego pobytu w przedszkolu, rozwijają się pełniejsze kontakty, nawiązują przyjaźnie. Około czwartego roku życia w zabawie pojawia się działanie zespołowe. Jest to moment, w którym dziecko zaczyna przedkładać towarzystwo rówieśników nad kontakty z dorosłymi. Uczęszczanie do przedszkola staje się wówczas bardziej atrakcyjne i mniej bolesna jest rozłąka z najbliższymi.

Przekroczenie progu przedszkola przez trzyletnie dziecko jest momentem rozpoczęcia życia w dwóch środowiskach: rodzinnym i instytucjonalnym. Małe dziecko próbuje przystosować się do nowym warunków, korzystając z umiejętności zdobytych w rodzinie. Nie zawsze są one wystarczające, aby pokonać trudności, jakie pojawiają się w przedszkolu. Nie chodzi o to, aby opóźniać moment posłania dziecka do przedszkola, ale aby odbyło się to na miarę jego możliwości rozwojowych. Przystosowanie ma ogromne znaczenie dla całego procesu socjalizacji dziecka. Jeśli przebiega bez większych komplikacji, kształtuje jego motywację do działania i rozwija poczucie otwartości.

Chcemy, aby nasze dzieci czuły się u nas bezpieczne i szczęśliwe, dlatego realizujemy program adaptacyjny. Ma on na celu umożliwić każdemu dziecku „łagodny start” w nowym środowisku. Już od kwietnia organizujemy spotkania adaptacyjne dzieci i rodziców z pracownikami przedszkola. Jest to czas na poznanie się, wspólną zabawę, posiłek, „przełamywanie lodów”. Spotkania te dają możliwość pokazania elementów pracy przedszkola, stworzenia atmosfery wzajemnego zaufania oraz zachęcenia dzieci do bycia przedszkolakiem.

Program rozpoczynamy spotkaniem informacyjnym dla rodziców. Na kolejnych spotkaniach wspomagamy dziecko rozpoczynające edukację przedszkolną w procesie przystosowania do warunków nowego środowiska jakim jest przedszkole. Cykl spotkań kończy się wyjazdem integracyjnym dzieci (chodzących do przedszkola i nowo przyjętych), rodziców oraz nauczycieli.

Sierpień – dni otwarte (od 15 sierpnia zapraszamy nowych przedszkolaków do wspólnej zabawy w godzinach 10.00 – 12.00. Pobyt w przedszkolu w tych godzinach jest bezpłatny).